Ik heb nooit een film gezien over de familie Flodder en toch weet ik wel ongeveer hoe Ma Flodder eruit ziet. Ma Flodder is een slonzige vrouw die meestal in een bloemetjesjurk loopt. Ze is letterlijk en figuurlijk de gevaarlijkste van de familie. Ze is nooit bang, trekt zich nergens wat van aan, negeert alles en iedereen als dat mogelijk is en heeft een chagrijnige uitstraling. Ze is streng, kalm en beheerst, maar uiterst gewelddadig als het erop aankomt. Ze kookt de meest bizarre gerechten, vaak bestaande uit etensrestjes van de afgelopen dagen. Hoewel ze een kreng lijkt, houdt ze diep in haar hart ontzettend veel van haar kinderen. Ze loopt altijd in groene rubberen laarzen en heeft een dikke sigaar in haar mond. Ze is dol op sterke drank en dan voornamelijk whisky (uit de winkel of haar zelfgestookte), maar ze kan absoluut niet tegen sherry. Ook houdt Ma Flodder van smartlappen. Ma Flodder is jarig op Koninginnedag, maar als in een aflevering de koningin op bezoek komt in huize Flodder, is niemand zich hiervan bewust. Ze is gescheiden, maar heeft vijf echtgenoten gehad, met wie ze steeds één kind kreeg.
Ma Flodder is geen icoon of een rolmodel. Het is een soortnaam, een voorbeeld als antivoorbeeld. Al bijna een kwart eeuw weet iedere Nederlander wat je bedoelt als je iemand aanwijst en zegt: dat is nou typisch Ma Flodder. Het type is overal in de wereld te vinden. Ook in Frankrijk. Een paar dagen geleden liep ik in een armoedige streek van Noord Frankrijk in een klein stadje. Tussen fraai gerestaureerde huizen stonden troosteloze ruïnes en in een schuur van een zo’n haveloos huis was een vrouw in haar ochtendjas hout aan het zagen. Ze droeg geen laarzen en ook geen bloemetjesjurk, maar verder was haar hele houding en vooral haar gezichtsuitdrukking de manière flottante. Een morsige vrouw met piekhaar en een nors gezicht. Ze ging helemaal haar eigen gang en maakte intussen duidelijk dat ze een afkeer had van iedere willekeurige voorbijganger. Ik heb een tijdje naar haar staan kijken. Ze sleepte langzaam boomstammetjes naar binnen, legde die op een metalen zaagbok en nam vervolgens haar Stihl kettingzaag om ze aan stukken te zagen. Het is mei 2010, de zomer moet nog beginnen en nu al bereidt een Franse Ma Flodder zich voor op de winterkou die zeker gaat komen.
Foto
Tussen de rotsooi zaagt ze in haar rode peignoir ochtend na ochtend het hout dat ze buiten verzameld heeft. Een vrouw alleen kan niet zonder kettingzaag, schreef Torgny Lindgren in Norrlandse Aquavit en hij had het ongetwijfeld over Zweedse vrouwen, maar misschien geldt zijn uitspraak ook wel voor de Franse.
Het poedeltje kijkt een andere kant uit. Misschien heeft het een hekel aan de witte sokjes van de Franse Ma Flodder. Ik vermoed dat Ma Flodder veel van haar hondje houdt en dat ze ieder die het het waagt te aaien met de kettingzaag te lijf gaat.